हिंदू धर्मात महाशिवरात्री सणाला खूप महत्त्व आहे. फाल्गुन महिन्यातील कृष्ण पक्षातील चतुर्दशीला महाशिवरात्री साजरी केली जाते. धर्मशास्त्रानुसार ज्या दिवशी चतुर्दशी मध्यरात्री दिसते त्या दिवशी शिवरात्रीचे व्रत करावे. पौराणिक ग्रंथानुसार या दिवशी भगवान शिव आणि शक्ती यांची भेट झाली होती.
ईशान संहितेनुसार, फाल्गुन महिन्यातील चतुर्दशी तिथीला भोलेनाथ दिव्य ज्योतिर्लिंगाच्या रूपात प्रकट झाले. शिवपुराणातील एका कथेनुसार भगवान शिव आणि माता पार्वतीचा विवाह याच दिवशी झाला आणि भोलेनाथांनी संन्यास सोडून गृहस्थ जीवन स्वीकारले होते. या दिवशी आदिदेव महादेवाची विधिवत पूजा केल्याने सर्व मनोकामना पूर्ण होतात आणि संकटे दूर होतात.
महाशिवरात्री दिनांक 2024- 8 मार्च, शुक्रवार
महाशिवरात्री व्रताचे महत्त्व – शिवरात्रीला निर्जल व्रत पाळणाऱ्या आणि रात्री जागरण आणि रात्री चार वेळा पूजा करणाऱ्याला शिवाची कृपा प्राप्त होते. शिवरात्रीच्या महात्म्यामध्ये असे लिहिले आहे की शिवरात्रीपेक्षा मोठे व्रत दुसरे नाही.
महाशिवरात्रीची पूजा पद्धत : शिवरात्रीच्या दिवशी सकाळी स्नान करून व्रताचा संकल्प करावा. व्रत ठेवा, शिवमंदिरात किंवा घरात नर्मदेश्वराची किंवा नश्वर शिवलिंगाची मूर्ती बांधा, सर्व पूजा साहित्य गोळा करा, आसनावर बसा आणि म्हणा ‘मम, ही जन्मजात जयंती आहे, प्रत्येक जन्मात मिळालेली पापे नष्ट होतील. जन्म नष्ट होतात,
जीवनाच्या सर्व मनोकामना, आरोग्य, समृद्धी, पुत्र, नातवंडे आदींची पूर्तता होते आणि शिवसायुज्य प्राप्त होते. शिवरात्रीचे व्रत, सद्गता सिद्धार्थम् सम्बदशिव पूजनम् करिष्ये. मंत्रोच्चार करताना स्थापित शिवमूर्तीची षोडशोपचार पूजा करावी.
झळक, कणेर, विलवपत्र आणि धतुरा, काटेली इ. रुद्रिपाठ, शिवपुराण, शिवमहिम्नस्तोत्र, शिवाशी संबंधित इतर धार्मिक कथा ऐका. जर तुम्हाला रुद्राभिषेक करता आला तर ते खूप चांगले आहे. रात्री जागरण केल्यानंतर दुसऱ्या दिवशी सकाळी शिवपूजनानंतर यज्ञशाळेत जव, तीळ आणि खीर यांचा 108 नैवेद्य ‘त्र्यंबकम यजमहे’ किंवा ‘ओम नमः शिवाय’ इत्यादी मंत्रांनी द्यावा. ब्राह्मणांना किंवा शिवभक्तांना भोजन द्या आणि दक्षिणा देऊन निरोप घ्या, नंतर स्वतः भोजन करून उपवास सोडा.